اسلام دین خاتم است و این امر مستلزم ظرفیت این دین آسمانی در پاسخ به نیازهای بشر در همه زمان­ها، مکان­ها و شرایط مختلف است. بخش عظیمی از این ظرفیت معلول اصل مهم مصلحت حکیمانه و منطبق با فطرت است. در سیره و سخنان امام علی(ع) این اصل مهم از جایگاه ویژه­ای برخوردار است به گونه­ای که با استناد به آن می­توان به رهیافت­های نوینی در این­باره نائل شد. مصلحت شامل مصالح دین و جامعه هر دو می­شود. شیوه مصلح...

تهمت در خدمت دیانت !     حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1   1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیات علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه     خلاصه   برخی متدیّنان بر این باورند که می توان برای خدمت به دیانت از ابزارهای ضد اخلاق مانند «تهمت» به مخالفان استفاده کرد. این باور هر چند در سطح عده ای از «عوام» رواج دارد ولی ریشه در فتوای فقهی برخی علما دارد. آنها در استنباط های خود از یک روایت، تهمت زدن و نسبتهای دروغ...

این نوشتار بر آن است تا این رابطه را به نحو مطلوب و جذابی بیان کند که نقش نماز جمعه در جامعه و جایگاه این فرضیه و تاثیرگذاری آن در چه حدی است تا جامعه در اقامه ی هر چه بهتر و با شکوهتر این فرضیه در جلب رحمت الهی و قرب ذات حضرت ذوالجلال پروردگار متعال توشه ای از مواهب زندگی و حیات طیبه بردارد. در این پژوهش تلاش شده تا آسیب ها در جامعه شناخته و با استفاده از آیات کلام وحی و روایات معصومین راه درم...

چکیده مقدمه: مسئولیت مدنی پزشکان همواره یکی از مسائل مهم حقوقی بوده است. به همین دلیل، قوانینی که تا کنون در این باره وضع شده با چالشهای مختلفی مواجه گردیده است. ریشه این مشکلات مربوط به دیدگاههای متفاوت نسبت به مبنای مسئولیت مدنی است. در این مقاله با بررسی برخی از نظامهای حقوقی مشخص شد قوانین ایران پس از فراز و نشیبهای فراوان در روند قانونگذاری راه اعتدال را پیشه ساخته و با انتخاب تقصیر به عنو...

اجرای عدالت کیفری که هدف هر دادرسی جزایی است بدون برقراری دادرسی علنی فرصت ظهور نخواهد داشت علنی بودن دادرسی وضعیتی است که در آن عملیات رسیدگی به اتهام متهم با نبودن ایجاد مانع بر سر راه حضور افراد عادی و رسانه های عمومی تشکیل و اداره می شود این وضعیت امروزه یکی از مولفه های مهم دادرسی منصفانه و حقی از حقوق بشر در دعاوی کیفری محسوب می شود. عدول از اصل علنی بودن دادرسی جز در موارد مصرح در قانون ...

مجمع تشخیص مصلحت نظام از نهادهای سیاسی جمهوری اسلامی ایران است که در سال 1366 با فرمان امام خمینی(ره) و بواسطه اختلافات بین مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبـان تأسیس شد. وجود شبهات فراوان و عدم تحقیقات گسترده در رابطه با مجمع، ضرورت پژوهشی هرچند مختصر را دوچندان می نماید. از این رو، این تحقیق باهدف بررسی مبانی فقهی، وظایف، عملکرد و ساختارهای مجمع تشخیص مصلحت، با روش توصیفی گامی در راستای پاسخگویی...

پژوهش حاضر در موضوع مبانی فقهی احکام حکومتی و دامنه ی آن، با تبیین کارآمدی آن در نظام سیاسی اسلام، با رویکرد فقهی با تکیه بر فقه فریقین، به این مسئله پرداخته، اساساً رمز پویایی فقه اسلامی در این است که با ظرافت و ظرفیت خاصی هم? ابعاد زندگی انسان ها را اعم از فردی و اجتماعی پوشش داده و در قبال رخدادهای مختلفی حیات بشری توان پاسخگویی دارد؛ در بعد سیاسی اجتماعی، احکام حکومتی به عنوان راهکار اساسی ب...

مصلحت را می توان از جمله قواعد کاربردی در حوزه اداره جامعه قلمداد نمود که به واسطه مباحث نظری و کاربردهای عملی آن مورد توجه بسیاری از اندیشه گران مسلمان بوده است. در این میان برخی از نویسندگان، مستند به ظهور و توسعه قاعده مصلحت در نظام سیاسی شیعی، معتقد شده اند که الگوی دینی حکومت شیعی به واسطه عنصر مصلحت، عرفی شده است. در این مقاله ضمن تحلیل گونه های مختلف مصلحت (فلسفی، کلامی و فقهی)، بنیادهای...

برای این که دین اسلام در مواجهه با مسائل گوناگونی که در طول اعصار مختلف پیش می آید؛ بتواند، پویایی خود را حفظ کند؛ و پاسخگوی تمامی پرسشهای عصر جدید باشد؛ یک سری انعطافات در احکام دین قرار داده شده تا با به بکار بستن این انعطافات، هم اصل دین حفظ شود؛ و هم به نیازهای زمان پاسخ داده شود. از جمله انعطافاتی که در دین اسلام وجود دارد، «احکام حکومتی» است. احکام حکومتی، جزو اختیاراتی است که حاکم جامعۀ ...